*حسن باقری
شریعتی در سال 1312 در یک خانواده‌ی روحانی‌در مشهد متولد شد. جدّ دکتر، ملاّ قربانعلی معروف به آخوند حکیم مرد فیلسوفی بودکه در مدارس بخارا، مشهد و سبزوار تحصیل کرده بود و از شاگردان ملاهادی‌سبزواری، صاحب منظومه، بود. مردم مزینان به تشویق نایب‌الحکومه از ملاقربانعلی‌خواستند تا پیشوایی آنها را در مزینان به عهده بگیرد. ملاقربانعلی با کمک مردم ونایب‌الحکومه حوزه‌ای را در مزینان تأسیس می‌کند و به تربیت شاگرد می‌پردازد. پدربزرگ شریعتی شیخ محمود نام داشت که وی نیز به سنت وراثت، پیش‌نماز و مدرس‌مزینان گشت. پدر علی، محمد تقی شریعتی بود. وی دروس حوزه را تا سطح در حوزه‌ی‌مشهد به پایان رساند و در اثر فشارهای رضاشاه لباس روحانیت را از تن در آورد و به‌تدریس در مدارس جدید پرداخت. البته دکتر شریعتی خود علت خارج شدن پدرش‌را برای ساواک چنین نوشته: «پدرم گرچه در آن ایام نیز مثل همیشه یک معلم و یک‌متفکر مستقل بود و نه به دستگاه‌های تبلیغاتی گوناگون بستگی داشت و نه از عمال‌سیاسی و تبلیغاتی دولت وقت محسوب می‌شد؛ ولی از این موقعیت برای پیش‌برد افکار نوی خویش استفاده کرده، لباس را عوض کرد و برخلاف مقاومتی که در آن هنگام علیه تجددطلبی حتی تقرب و هم‌کاری با مؤسسات نوبنیاد اداری و علمی از قبیل دادگستری، ثبت و فرهنگ و غیره می‌شد و تعویض لباس را با تعویض دین، و ورود به ادارات دولتی‌را با خروج از اسلام مترادف می‌دیدند، رسماً وارد فرهنگ شد.»
علی تحصیلات ابتدایی و دبیرستان خود را در مشهد به اتمام رساند. او در سال1329 به دانش‌سرای مقدماتی مشهد راه یافت و در سال 1333 موفق به اخذ دیپلم ادبی‌شد. شریعتی در سال 1335 به دانشکده‌ی ادبیات مشهد رفت و دو سال بعدفارغ‌التحصیل شد. دکتر در همان دوران دانشجویی درمشهد به نوشتن و سخنرانی نیزمی‌پرداخت. ترجمه‌ی کتاب ابوذر غفاری، نوشته‌ی عبدالحمید جودة‌السحار،نویسنده‌ی معروف مصری، مربوط به همین دوران است.