انقلاب اسلامی سال 1979 (1357) ایران پدیدهای شگفتانگیز، بزرگ و بسیار مهمبود؛ توازن قوا را در روابط بینالملل به هم زد، موجب بیداری اسلامی در جهان اسلامشد، نظامهای حاکم و مرتجع منطقه را متزلزل کرد و آمریکائیان را به شدت تحقیرکرد و ایدئولوژی اتحاد جماهیر شوروی را به چالش کشید؛ قدرتمندترین حکومتمنطقه را به سرعت ساقط کرد و ایران وابسته به بلوک غرب و عضو سنتو را به یکحکومت مستقل، انقلابی و مدعی تبدیل کرد.
بسیاری از جامعهشناسان سیاسی در چرایی وقوع این انقلاب، نظریهپردازیهایبسیاری کردهاند و یک بار دیگر بحث انقلاب و عوامل آن در محافل دانشگاهی و علمیجهان رونق گرفت و نظریاتی بر نظریههای سابق افزوده شد.
با همهی پیچیدگیهای انقلاب اسلامی ایران، نقش سه عنصر بسیار مهم، برجسته وآشکار بود: ایدئولوژی اسلام شیعی، رهبری امام خمینی و مردم مصمم. روحالله حسینیان در کتاب«چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران 1343 ـ1356» تا حدودی از ایدئولوژی انقلاب و چرایی مقبولیت آن بحث کرده است. و در کتاب »یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه« به تشریح رهبریامام خمینی و جانفشانیها و جهاد مردم ایران میپردازد که چگونه رهبریهایخردمندانهی امام خمینی با اندیشهی شیعی، مردم را به یک آگاهی خودباورانه رساند کهاز هرگونه ایثاری برای سرنگونی رژیم شاهنشاهی و برقراری جمهوری اسلامی دریغنکردند.
مطالعهی هر دو کتاب را به علاقمندان آشنایی با تاریخ نهضت امام خمینی توصیه مینماییم.
بخش اوّل کتاب «یک سال مبارزه...» به بحثهای نظری در مورد رهبریهای حضرت اماممیپردازد و در بخش بعدی فداکاریهای ملت ایران، سیر حوادث، وقایع و گسترشبحران را تبیین میکند و در بخش سوم سیر فروپاشی رژیم و سرانجام پیروزی انقلاباسلامی را تشریح کرده است.
یکی از ویژگیهای این کتاب فراوانی جدولهای حوادث است که جهت مقایسه ونشان دادن سیر حوادث تهیه شدهاست. این جدولها بر مبنای اسناد ساواک مرکز اسنادانقلاب اسلامی، کتابهای دوم تا هیجدهم انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک وروزنامههای کیهان و اطلاعات به جز ایام اعتصاب تهیه و تدوین شده است. این جدولها علاوه بر آسان کردن مقایسهی ادوار انقلاب اسلامی، اشارهای است به نقش شهرهایمختلف ایران در انقلاب.
**